Лев Толстой – өмір бақи өзімен күресіп өткен жан. Пенделік мүсінінен кісілік қашалғанша, жазушы жаны маза таппаған. Күнделіктерінде өзін жермен-жексен етеді. Мұның бәрі, әрине, өзін тәрбиелеудің амалы. Ақылдың кермесіне ат байлаған ақсақалдың мына бір әдетін біз де үйренсек ғажап болар
Жазушының мынадай қызық әрекеті болыпты. Егер оның көзінше әлдекім біреуді «ақымақ», «оңбаған» деп балағаттай бастаса, «сенен де өткен ақымақ па?» яки «сенен де өткен оңбаған ба?» деп өзіне сұрақ қояды екен. Осы тәжірибесін ол өзінің балаларына да тәрбие ретінде қолданып отырған.
Кішкентай қызы Татьяна күні-бойғы қызықтарын айтып, соңында «сүйкімсіздеу» бір баланы көріп қалғанын жеткізгенде, әкесі ескі әдетінше анықтап: «Иә, сенен де сүйкімсіз бала ма екен?», деп сұраған екен.
Дүниенің дидарына қарап тұрсақ, сан мыңдаған дүмшелер адамдарды өзімшілдікке тәрбиелеп жатқанын байқауға болады. Осы арқылы кісілікті тәкәппарлықпен шатастырып алғандар аз емес. «Өзгенің бәрін өзіндей көрген сәтте ғана, адам өмірін түсіне бастайды», дейді ілгерідегі данышпандар. Ештеңе түсіне алмай жүргеніміз осыдан болса керек…