Жайық өзеніндегі су тәулік сайын көтерілуде.
Орал әкімі Миржан Сатқанов Жайық арқылы өтетін су біздің еліміздің және Оралдың бүкіл тарихындағы судан көп екенін айтады. Мұндай жағдай 1942 жылы болған. Орал қаласының ең қауіпті учаскелері деп, Сатқанов Стела, Курени, Коминтерн аудандарын атады. Желаево кентінен қалаға дейінгі қашықтық Жайықтағы өзен деңгейінің тоғыз метрге дейін көтерілуіне төтеп бере алады. Осы белгіден жоғары көрсеткіш Оралдың жаңа аудандарын, соның ішінде Желаево, көпір, ЖЭО және базар аудандарын су басуға кепілдік береді.
– 8,5 метрден асатын су деңгейі бәрімізге үлкен қиындықтар туғызады. Біз мұндай нәтижені жоққа шығармаймыз. Ертеңгі қатты жаңбыр қосымша қауіп төндіреді. Сонымен қатар, Сакмара, Елек және Шыңғырлау өзендерінде су деңгейі артып келеді. Қауіп өте үлкен. Жайық өзенінің жағасында тұратын барлық адамдар (бұл 1, 2 саяжай, Стеновик, Речник), олар көшірілуі керек, өйткені 6,5 метрден (Жайықтағы су) және одан жоғары, бұл саяжайлардың барлығы суда болады. Эвакуациялық пункттер бар, біз дайын адамдардың барлығын шығарып, оларды тамақпен және барлық қажетті заттармен қамтамасыз ете аламыз, – деді Миржан Сатқанов.
Биліктің пікірінше, Ириклин су қоймасынан су Жайыққа екі апта ішінде жетеді. Қала басшысы су басу қаупін барынша азайту үшін барлық мүмкін шаралар қабылданып жатқанына сендірді.
– Мен бүгін құрылыс фирмаларының басшыларымен кездестім. Біз оларға учаскелерді бөлеміз, олар бізге бөгеттер салуға көмектеседі. Бұл жұмыс күндіз де, түнде де жүргізіледі. Бүгінгі таңда Деркөл және Шаған өзендерінде су деңгейінің төмендеуі байқалады. Ең жоғары қауіп-Жайық өзені. Бұл өзендегі су деңгейі қатты көтерілген жағдайда, су Шағанға қайта оралуы мүмкін, – деп атап өтті Миржан Сатқанов.
«Қазгидромет» филиалының директоры Тілеген Шапанов та осындай пікірде. Ол шандорларды жабуға болатынын айтады, содан кейін су Жайықтан Шағанға түспес еді. Алайда, содан кейін Шағанның барлық суы да кете алмайды және кері қайтады, саяжайлар қайтадан су астында қалады.
Оралдағы Жайық өзеніндегі су деңгейі 669 сантиметрді құрайды, тәулігіне су 70 сантиметрге көтерілді. Өзенде мұздың ағуы байқалады.
– Ириклин су қоймасынан бүгінде секундына 2175 текше метр көлемінде су ағызылады. Бұл су қоймасы салынған күннен бастап тарихта болған жоқ. Бұл су Оралға секундына бір метр жылдамдықпен 13 күн ішінде жетеді. Сонымен қатар, Ирикла 31 наурыздан бастап үлкен көлемді су жібере бастағанын ұмытпаңыз. Сондықтан осы күннен бастап санау керек. Бұл жағдайда оқиғалардың нәтижесі екі сценарий бойынша болуы мүмкін. Біріншісі-1994 жылы Жайықтағы өзен деңгейі 853 сантиметрге дейін көтерілген кездегідей. Екіншісі-1957 жыл. Содан кейін су деңгейі 933 сантиметрді құрады. Біз өз есептеулерімізді дайындаймыз және оларға сәйкес әрекет етеміз. Бірақ ең жаманына дайындалу керек, – деді Тілеген Шапанов.
Ол сондай-ақ алдағы күндері Орал қаласында қатты жаңбыр жауатынын растады.
– Қазіргі уақытта Деркөл мен Шаған өзендеріндегі су деңгейі түсті. Бірақ Жайықтың көтерілу қаупі бар. Біз Шаған өзеніндегі су көлемін неғұрлым түсірсек тұрғындар үшін қолайлы болады. Себебі Жайық көтерілсе Шағанға құяды. Сол үшін өзен суын азайтуға тырысып жатырмыз. Бұдан бөлек барлық күшті жұмылдырып Жайық өзені маңайындағы бөгеттерді бекітіп жатырмыз, – деді журналистермен кездескен Орал қаласының әкімі Миржан Мұнайдарұлы.