«Судың да сұрауы бар» дейміз, дейміз де қоятынбыз. Бірақ судың шын сұрауы енді туғандай. Бүгінгі күнге дейін «Қазақстан болашақта су тапшылығына ұшырауы мүмкін» деген мәселені ғалымдар көтеріп келген болатын. Жалғыз біздің мемлекет емес, барлық елде суға зәрулік туындай бастады.
БҰҰ мәліметінше, бүгінде әлем халқының жартысына жуығы судың жеткіліксіздігінен зардап шегуде. Сарапшылар дүние жүзі бойынша 780 миллионнан астам адам таза ауызсуға қол жеткізе алмай отырғанын, ал 1,7 млрд адам тұщы суға мұқтаж екенін айтады. Су тапшылығы қазіргі заманның жаһандық өзекті мәселесіне айналғанын Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің Жолдауында ерекше атап өтті. 2030 жылға қарай су тапшылығының көлемі 40 пайызға жетуі мүмкін екенін айта келе, Президент жаңа технологиялар мен цифрландыру арқылы суды үнемдеуге көшуіміз керектігін ескертті. «Су тапшылығын жоюдың басқа жолы жоқ. Бұл – аса маңызды міндет» деген Мемлекет басшысы, Үкіметке су пайдалануды реттеу және оны үнемдеу технологиясын енгізу жұмысын ынталандыру үшін нақты шешімдер әзірлеуді тапсырды.
Ғалымдардың көпшілігінің пікірінше, 2040-2050 жылдарға қарай су тапшылығы дағдарысы шын мәнінде әлемдік сипат иеленбек.
Бүгін міне суды үнемдеу мәселесіне қатысты жиында суды барынша тиімді пайдалану мәселесі талқыланып, бірнеше өміршең ұсыныстар жасалды./
Жиында сөз алған аймақ басшысы Нұрлыбек Мәшбекұлы соңғы жылдары Сыр диқандары су тапшылығының кері әсерін сезініп келетіндігін айтып, егісті сумен қамтамасыз етудің өзекті мәселелеріне тоқталды. Сондай-ақ, Мемлекет басшысы мен Үкіметтің қолдауының арқасында аймақта су тапшылығының алдын-алу шаралары қабылданғанын атап өтті.
ҚР Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов те саладағы негізгі сұрақтардың басын ашты.
«Өткен жылы Мемлекет басшысының тапсырмасымен құрылған Су ресурстары және ирригация министрлігі 6 ай ішінде жаңа «Су кодексінің» жобасын әзірлеп, Парламентке өткізді. Үкімет су үнемдеу технологияларын енгізетін шаруа қожалықтарын қолдауды ұсынуда. Атап айтқанда, тамшылатып және жаңбырлатып суаруды енгізсе, субсидия 50%-ға дейін, ұңғыма қазса 80%-ға дейін ұлғайтылды. Қазір су үнемдеу – аса маңызды мәселе», — деді Нұржан Молдиярұлы.
«Судың да сұрауы бар». Оны неғұрлым көп тұтынсаң, соғұрлым көп ақша төлейсің. Бұл – жұртты үнемшіл болуға үйрететін әділетті және қарапайым ұстаным.
Кез келген мемлекет жер, су, ауадан тұрады. Мемлекет болғаннан кейін шекарасы белгіленеді, жер қозғалмайды. Ал су үнемі қозғалыста. Осындайда жауынгер ақын Махамбеттің: «Еділ үшін егестік, Жайық үшін жандастық, Қиғаш үшін қырылдық» деп айтқаны еске түседі. Ата-бабамыз суды бағалап, өзеннің бойын қорғап, судың қадірін білген. Ендігі біздің міндетіміз – осы су ысырапшылдығына жол бермей, қолда бар суды үнемдеп пайдалану. Ол әрбір тұтынушыға қатысты. Алдағы уақытта барлық деңгейдегі тиімді шешім табу жолындағы жасалып жатқан шаралардың нәтижелі және жемісті болуын тілейік!
Наурызбай Байқадамов, Қызылорда облыстық мәслихатының төрағасы