Уақыт белдеуінің өзгеруінен адам ағзасына әсері бар ма?
Қазақстанда еліміздің барлық аумағында 1 наурыздан бастап бірыңғай уақыт белдеуі енгізілді. Бұл шешім бастапқыда көптеген пікірталастарды тудырды, бірақ адам денсаулығына әсер ету тұрғысынан биологиялық дұрыс уақыт белдеуі өте маңызды.
Бұл туралы «Байтақ» жасылдар партиясының» атқарушы хатшысы Көптілеутегі Нұрлан Болатұлы былай түсіндіреді. «Адам ағзасы тәулік бойы гормондардың әсеріне ұшырайды және іс жүзінде барлық сергу, ұйқы, белсенділік, стресс, қалпына келтіру процестері және жалпы организмнің жұмысы гормондардың түзілу уақыты мен деңгейіне тікелей байланысты. Көбінесе автокөлік оқиғалары таңертенгі уақыттарда орын алады. Яғни, дұрыс демалмаған организмді қалпына келтіру үшін адамдар организмге аса қауіпті кофе немесе энергетикалық сусындарды қолданады».
Жалпы алғанда, уақыт белдеуінің өзгеруі балалардың да организімне оң ықпалын тигізеді. Ғалымдардың пікірнше таң атпай, ұйқысы қанбай оянған балалардың таңғы асқа да, оқуға ынтасы болмайды. Нәтижесінде сабақ барысында басқаға көңіл бөліп кетеді. Гормондар түзілуінің тәуліктік циклі организмінің тәуліктік ырғақтарымен реттеледі, олар өз кезегінде табиғи, күн уақытымен басталады және синхрондалады. Бұл процесс басқа сыртқы факторларға бағынбайды.
Нұрлан Болатұлы, «Байтақ» жасылдар партиясы уақыт белдеуін өзгерту мәселесін бірнеше жыл бойы көтерді. Мұның нақты ғылыми дәлелдері мен адам ағзасына тигізер әсерлері туралы белгілі ғалымдарымыз ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізді. Гормондардың әсерінен организмнің уақтылы қалпына келуі, ұйқының сапасы, ояту және сергу кезеңдері, ақыл-ой белсенділігі, барлық осы процестер белгілі бір гормондардың деңгейімен өте жақсы реттеледі және қатаң режим мен циклге ие. Сондықтан сағаттық уақытқа жақын уақытты практикалық пайдалану ақылға қонымды және ең алдымен жас ұрпақтың денсаулығы үшін қажет» дейді.
Үсенқұл Шыңғыс