Автор: asylbek

ҚР ҰЯО «Радиациялық қауіпсіздік және экология институты» филиалы 2020-2023 жылдар аралығында «Бейбітшілік пен қауіпсіздікке арналған ғылым» бағдарламасы шеңберінде NATO № SPS985684 «Радиологиялық авариялық жағдайларда сұрыптаудың жаңа биологиялық және физикалық әдістері» (BioPhyMeTRE) халықаралық ғылыми гранттық жобасын іске асырды. ҚР ҰЯО РҚЭИ филиалы биологиялық және физикалық дозиметрия саласындағы әлемдік жетекші ғылыми зерттеу орталықтарымен қатар білікті халықаралық серіктес ретінде бой көрсетті. Ғылыми грантты жүзеге асырудың барлық кезеңіне жобаға ҚР ҰЯО РҚЭИ филиалының биодозиметриялық зерттеулер зертханасының бастығы, медицина ғылымдарының кандидаты Лаура Кенжина жетекшілік етті. Бұл жоба радиациялық, ядролық және төтенше жағдайларға дайындық және ден қою саласындағы ұлттық біліктілікті күшейтуге ықпал етті. Жоба аясында біздің…

ҚР Ұлттық ядролық орталығы 2023 жылы бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру (БНҚ) шеңберінде «Сейсмикалық және инфрадыбыстық деректер бойынша Тянь-Шань ауқымды мұздықтарының еру процесін көрсететін мұз сілкіністерінің көрініс табу режиміне климаттық өзгерістердің әсерін бағалау» бойынша жұмысты бастады. Соңғы жылдары әлемде сейсмология саласындағы жаңа зерттеу саласы – криосейсмология қарқынды дамып келеді. Сейсмикалық бақылау жүргізу температура мен басқа да климаттық өзгерістерге байланысты мұздағы әртүрлі процестерді, мұздықтардың қозғалысын, жарықшақтардың белсенділік параметрлерінің өзгеруін қадағалауға мүмкіндік береді. 2023 жылдың соңында Тянь-Шань биіктігіндегі Энгильчек мұздығына жақын сейсмикалық және инфрадыбыстық станциялары орнатылатын жерді таңдау және мұздықтағы процестермен байланысты оқиғаларды тіркеу мүмкіндіктерін зерттеу бойынша алдын ала барлау жұмыстары жүргізілді. Таңдалған учаскелерде далалық…

ҚР Ұлттық ядролық орталығы ҚР ҰЯО РМК «Атом энергиясы институты» филиалының реактор отынын сынау зертханасының бастығы Мұхамедов Нұржан Еролұлын 10200 – «Физика ғылымдары» ғылыми бағыты бойынша қауымдастырылған профессор (доцент) ғылыми атағының берілуімен құттықтайды. Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым және жоғары білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету комитеті төрағасының 2024 жылғы 8 ақпандағы № 207 тиісті бұйрығы сайтта жарияланған. Нұржан Мұхамедов өз қызметін 2011 жылы Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетін бітіргеннен кейін Ұлттық ядролық орталықта бастады. 2019 жылдан бастап реактор отынын сынау зертханасын басқарады. Бүгінде жас маманның жетекшілігімен ядролық және термоядролық техниканың конструкциялық материалдарын радиациялық қыздыруды есептік-эксперименттік зерттеу ойдағыдай…

Айдахо ұлттық зертханасында (INL), Ок-Ридж ұлттық зертханасында (ORNL) және AVANTech компаниясында жұмыс істейтін америкалық әріптестердің қатысуымен ҚР Ұлттық ядролық орталығында ИГР зерттеу реакторының сәулеленген жоғары байытылған уран (ЖБУ) отынын сұйылту және иммобилизациялау жөніндегі технологиялық желінің бір бөлігі болып саналатын қондырғыны құрастыру, теңшеу және тестілеу сәтті орындалды. Естеріңізге сала кетейік, осы реакторды конверсиялау шеңберінде ҚР ҰЯО реактордың сипаттамаларын сақтап қалу және одан әрі жақсарту мақсатында ТБУ-отынындағы жаңа актив аймақтың құрамы мен конфигурациясын оңтайландыру жұмыстарын жалғастырып жатыр. Кәсіпорынның эксперименттік базасында ИГР реакторының бірінші актив аймағының сәулеленген ЖБУ-отынын сұйылту және кәдеге жарату, сондай-ақ осы реактордың жаңа эксперименттік ТБУ-отынын өндіру тәсілдерін әзірлеу жұмыстары жүргізіліп…

ҚР Ұлттық ядролық орталығында Францияның Атом энергиясы және баламалы энергия көздері жөніндегі комиссариатымен ынтымақтастықта SAIGA жобасы іске асырылып жатыр. Жобаның мақсаты – шапшаң нейтрондардағы франциялық ASTRID реакторының отын жинағының ауыр авария кезіндегі жай-күйін зерделеу. ИГР реакторында жылу бөлетін жинақты ішінара балқытумен бірегей эксперимент өткізуге дайындық жүргізілуде. Арнайы осы эксперимент үшін ҚР ҰЯО күрделі реакторішілік эксперименттік құрылғы мен тұзақты натрий тізбегін әзірлеп жатыр. Қазіргі уақытта жоба аясында бірқатар дайындық іс-шарасы сәтті жүзеге асырылды. Осы жылы тұзақты натрий контурын жасау және оны қабылдау-тапсыру сынақтарын жүргізу, реакторішілік эксперименттік құрылғының бөлшектері мен жинақтау бірліктерін дайындау, оны құрастыру жоспарланған. Эксперименттің өзі 2025 жылдың екінші жартысына…

Қазақстан жатыр мойны қатерлі ісігі бойынша 5 орында тұр Бұл туралы ДСМ санитариялық-эпидемологиялық бақылау комитетінің басқарма басшысы Нұршай Әзімбаева айтты. Адам папилломасы вирусы тез таралады және ол адамдарда обыр ауруларын туғызады. Қазақстан жатыр мойны обыры қатерлі ісігі бойынша 5 орында тұр. Ал әйел адамдар бойынша обыр ауруларының ішінде 2 орында. Жатыр мойны обыры жыл сайын елімізде 1900-ге жуық адамда анықталып отыр. Оның ішінде жылына 600 адам осы аурудан қайтыс болады. Бұл күніне 2 адамды жоғалтамыз деген сөз. Жатыр мойны обырының анықталу жасы — 40 жасты құрап отыр, — дейді ол.

Шымкентте 100 мыңға жуық кәсіпкер жеңілдік алды Шымкент қаласында соңғы 5 жылда кәсіпкерлікті қолдау шараларының нәтижесінде инвестиция көлемі 3,7 есеге артты. Сондай-ақ жаңадан салынып жатқан «Жұлдыз», «Бозарық» индустриалды аймақтары мен «Сауда-логистика орталығын» кеңейту және «Ауыр металургия» индустриалды аймағын құру жұмыстары басталды. Бұл туралы жергілікті бизнес қауымдастығы өкілдерімен өткен арнайы кездесуде қала әкімі мәлімдеді Ғабит Сыздықбеков Шымкентте көлеңкелі экономикамен күресті күшейту мақсатында бөлшек салық мөлшерін 4 пайыздан 2 пайызға төмендету туралы шешім қабылданғанын, жеңілдікпен 90 мыңнан астам кәсіпкер қамтылатынын атап өтті. Кәсіпкерлерді қолдауға қатысты алдыңғы кездесуде көтерілген бірқатар мәселенің шешілгенін, нақтырақ айтқанда, сыйақы ставкаларын субсидиялау мақсатында жергілікті бюджеттен 2 млрд теңгеден…

 KAZINFORM — Қылмыстық істің қозғалуына облыс әкімінің бірінші орынбасары Серік Батырғожиновтың өтініші себеп болған. Ол өзіне жала жабылды деп есептейді. Бұған дейін әлеуметтік желілерде Серік Батырғожиновтың өткен жазда екі баланың анасын зорлағаны туралы ақпарат тарап кеткен еді. Лауазым иесі бұл айыптаумен келіспей, әйелді сотқа берді. Павлодар облысы әкімінің баспасөз қызметі аталған оқиға бойынша келесідей хабарлама жасады: «Павлодар облысы әкімінің бірінші орынбасары Серік Батырғожинов биылғы 8 қаңтардан қазіргі уақытқа дейін денсаулық жағдайына байланысты демалыста. Біздегі ақпарат бойынша Павлодар облысының полиция департаменті жеке тұлға Серік Батырғожиновтың өтінішіне сәйкес бопсалау фактісі бойынша қылмыстық іс қозғады. Жәбірленуші тарап — Серік Батырғожинов» деп мәлімдеді баспасөз…

Баянауылдағы Жұмбақ қыз тасының сыры әлі күнге дейін беймәлім KAZINFORM — Археологтер әлі күнге сырын аша алмай келе жатқан ғажайыптың бірі – Баянауылдағы Жұмбақ қыз тасы. Ол өте көне заман ескерткішіне жатады. Көргендердің айтуынша, түс ауа күн сәулесі тіке түскенде бір мезет әлгі тастан қыз бейнесі жарқырап шыға келетін болған екен. Ғалымдардың пайымдауынша, балбалтас көне түркі-қыпшақ ескерткіштері қатарына жатады. Ел ішінде айтылып жүрген аңыз әңгімелерге зер салсақ, «Жұмбақ қыз тасындағы» бейне тәуліктің бір мезгілінде, яғни күндізгі сағат үштерде көрінеді. Фото: Мұрат Аяған/Kazinform 1974 жылы академик Әлкей Марғұлан бастаған ғалымдар өңірде археологиялық қазба жұмыстарын жүргізіп, көне түркі заманынан да бұрынғы дәуірдің қоныс…

Елімізде бидай және суды көп қажет ететін дақылдар алқабы KAZINFORM – Ауыл шаруашылығы министрлігі суармалы егіншілікті дамытуға ерекше назар аударып отыр. «2023 жылы егіс науқаны сапалы тұқымдарды пайдалану арқылы оңтайлы мерзімде жүргізілді. Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер тыңайтқыштарды уақытылы енгізіп, ауыл шаруашылығы дақылдарын арамшөптер мен ауруларға қарсы химиялық өңдеуді дер кезінде жүргізді. Сонымен қатар, былтыр климат пен өсімдік ауруларының салдарынан егін шығымдылығына теріс әсер етті. Қазақстандағы құрғақшылық мәселесі өткір мәселе болып қалып отыр. Жамбыл облысында құрғақшылық салдарынан 6,3 мың гектар қант қызылшасы егістігі жойылды. Аймақта төтенше жағдай жарияланды. Егін жинаудың басында шаруалар жауын-шашынның көп болуына байланысты қиындықтарға тап болды, бұл астық…