«Жасыл» экономика – бұл экономикалық, әлеуметтік және экологиялық даму мәселелерін біріктіретін тұрақты даму тұжырымдамасының түсіндірмесі. Бұл қоршаған ортаға қысымды азайтуға, табиғи экожүйелерді сақтауға және қалпына келтіруге және табиғи капиталды арттыруға көмектеседі. Сондай-ақ, «жасыл» экономика шаралары теңсіздікті азайтуды, өмір сүру сапасын, еңбек жағдайларын және әлеуметтік қызметтердің қолжетімділігін арттыруды білдіреді.
Қаржы институттары, бизнес өкілдері, ел үкіметі, кәсіпкерлер мен тұтынушылар жасыл экономикаға бет бұрып жатыр. Жасыл экономика – соңғы екі онжылдықта пайда болды. Жасыл экономика теориясы үш аксиомаға негізделген. Олар:
– шектеулі кеңістікте әсер ету аясын шексіз кеңейту мүмкін емес;
– шектеулі ресурстар жағдайында шексіз өсіп келе жатқан қажеттіліктерді қанағаттандыруды талап ету мүмкін емес;
– Жер бетіндегі барлық нәрсе өзара байланысты.
Тұрақты экономикалық өсу мүмкін емес – тұрақты экономикалық даму ғана мүмкін. «Жасыл экономика» концепциясы қоғамда резонанс туындатып отыр. Оны сарапшылар, саясаткерлер, үкіметтік емес ұйымдар белсенді түрде талқылап жатыр. «Жасыл» экономика концепциясын жақтаушылар экономикалық жүйе жетілмеге деп санайды.
Ол жалпы адамдардың, әсіресе оның жекелеген топтарының (немесе елдер тобының) өмір сүру деңгейін жақсартуда белгілі бір нәтижелерге қол жеткізгенімен, бұл жүйенің жұмыс істеуінің жағымсыз салдары айтарлықтай баршылық. Мысалы, экологиялық проблемалар (климаттың өзгеруі, шөлейттену, жер шарының өзгеруі, шөлейттену, биоәртүрліліктің жоғалуы), табиғи капиталдың сарқылуы, кең таралған кедейлік, тұщы судың, азық-түліктің, энергияның жетіспеушілігі, адамдар мен елдердің теңсіздігі.
Мұның бәрі қазіргі және болашақ ұрпаққа қауіп төндіреді. Адамзаттың өмір сүруі мен дамуы «жасыл экономикаға» — яғни ұзақ мерзімді перспективада адамның әл-ауқатын жақсартуға әкелетін тауарлар мен қызметтерді өндірумен, бөлумен және тұтынумен байланысты экономикалық қызмет жүйесіне көшуді талап етеді.
Қоғамда «жасыл» экономиканың мәнісіне қатысты түрлі түсінік бар. Әр адам ол туралы ойын әртүрлі жеткізеді. «Жасыл» экономика табиғи қорларды тиімді пайдалануға бағытталады. Әсіресе, сарқылуға жақын пайдалы қазбаларды үнемдеуді үндейді. Сонымен қатар сарқылмайтын тіршілік көздерін пайдаланудың тиімді шешемідерін қарастырады.
ХХІ ғасырдың басында экономикалық жаһандану қарқыны мыңжылдықтың мәселелерін жалпы талқылау үшін жаңа серпін берді. Қазір әлемде экология және тұрақты даму мәселелері өзекті тақырыпқа айналған. Қоршаған ортаға залалды барынша азайтуға бағытталған жасыл экономика болашақта тұрақтылық пен өркендеуді қамтамасыз ететін негізгі фактор атанады. Қазақстан да аумағы үлкен мемлекет ретінде жасыл экономикаға көшудің маңыздылығын мойындап отыр.
Ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары» атты Қазақстан халқына Жолдауында «жасыл» экономиканы дамыту мәселелеріне тоқталып, оған ден қоюды тапсырды.
«Үкімет энергетикалық тиімділік саясатын түбегейлі қайта қарауға тиіс. Онда Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының стандарттары ескерілуі керек. Энергетиканы тиімді пайдалануға және басқа да ресурстарды үнемдеуге қатысты нақты нормативтік талаптарды біртіндеп енгізу қажет. 2029 жылға қарай энергияны тұтынуға және энергия шығынына байланысты негізгі көрсеткіштер кемінде 15 пайызға азаюға тиіс. Біз «жасыл» экономиканы дамыту мәселесімен мықтап айналысуымыз керек. Болашақта бүкіл әлем таза энергетикаға көшетіні сөзсіз», — деп тапсырды Мемлекет басшысы өз Жолдауында.
Қасым-Жомарт Тоқаев «жасыл» экономиканы дамытумен мықтап айналысу негізгі мәселе екенін атап өтті.
Электр қуаты, су және жылу адамның күнделікті тұрмысына ауадай қажет. Оны үнемдеп тұтынудың тиімді тәсілдерін қарастыру күн тәртібіндегі тақырып.